Vanillestokje

De BBC maakt geweldige documentaires. Momenteel wordt een serie uitgezonden die ”Inside the factory” heet (zondags 19.00 BBC 2) Daarin laten ze zien HOE bepaalde voedingswaren gemaakt worden bv. Groentesoep.
Tussendoor  de productie door komt een historische item; zoals wanneer is men voor het eerst soep gaan maken, en wat er toen in zat. Ook een item is: waar komen bepaalde ingrediënten vandaan?
Bij de aflevering van groentesoep werd bijvoorbeeld het oogsten van de erwten in beeld gebracht.

Er loopt, in de fabriek een klok mee, zodat de kijker kan zien hoelang het duurt eer alle ingrediënten, bereid en ingeblikt en als bliksoep, een fles likeur, Engelse cake of iets anders de fabriek verlaat. Hogelijk interessant.

Dit is wel een heel lange inleiding om iets te vertellen over een vanillestokje.
Dat was laatst Inside the factory een ingrediënt voor Whisky cream likeur.
Er werd verteld dat vanille uit bessen komt die eruit zien als peulen.
Er werd kort ingegaan op de vanilleproductie (één van de vele ingrediënten in cream whisky) , maar ik wilde daar graag meer van weten en heb e.e.a. nagezocht én er een blog over geschreven

Vóór het een vanillestokje wordt zoals wij die in de winkel kopen, moet er van alles gebeuren: onrijp geplukt, bevochtigd, verhit en een fermentatieproces in gang gezet.
Geen wonder dat de stokjes zo duur zijn.
De vanille-orchidee, de plant waar vanille van gemaakt wordt komt oorspronkelijk uit Mexico.
De plant werd, begin 19^e eeuw naar Europa meegenomen. Eenmaal in Europa groeide de plant wel, maar droeg hij géén vruchten.
Géén vanilleproductie dus!
De oorzaak bleek in de bestuiving te liggen. In Mexico werd de bestuiving door een lokaal voorkomende bijensoort, uitgevoerd. Die bijensoort komt alleen dáár voor, dus in Europa geen bestuiving, géén vruchtdragende plant.
Uiteindelijk ontdekte men dat de bestuiving ook door de mens, kunstmatig dus, kon worden uitgevoerd, toen kon ook in Europa vanille gewonnen worden.

Madagaskar, het op 3 na grootste eiland ter wereld*) is één van de grootste producenten van vanille.
Vanille van zéér goede kwaliteit is Bourbonvanille, afkomstig van een eiland dat vroeger Bourbon heette en nu Réunion (ca.830.000 inwoners)

Er is meer vraag naar vanille dan er geleverd kan worden, dus produceert men ook synthetische vanille. Hierbij wordt onder andere gebruikgemaakt van de stof lignine, meestal afkomstig van houtafval uit de papierindustrie, maar ook wel van kruidnagelolie. De geurstof van kruidnagels (gedroogde, nog gesloten bloemknoppen van de kruidnagelboom) bestaat hoofdzakelijk uit de olieachtige vloeistof eugenol, die omgezet kan worden in vanilline.

*) Australië is een continent en wordt NIET meegeteld.
(Groot Brittannië telt wel mee en staat op 9)