Oud en Nieuw

Vadertje Tijd is voortgekomen uit een aantal Griekse en Romeinse goddelijke figuren: Kairos, Aion en Chronos.
Vooral naar de laatste is Vadertje Tijd gemoduleerd.
De Grieken stelden zich “Chronos, χρόνος= Tijd “voor als een staartetende slang (de tijd verdween immers)
In de loop der tijd werd Chronos, geïdentificeerd met een andere God: Kronos, die de Romeinen Saturnus noemden.
Kronos is de vader van Zeus en werd afgebeeld als oude bebaarde man.
Hij werd gezien als de oudste godheid.

Zo is Vadertje Tijd dus uiteindelijk uit al deze personages ontstaan

De toebedeelde attributen die Vadertje Tijd op plaatjes vaak bij zich heeft, hebben elk een eigen betekenis: de sikkel of zeis staat symbool voor de tijd die alles afsnijdt; de vleugels verwezen naar de Latijnse spreuk tempus fugit = de tijd vliegt.

De zandloper of de klok kwam er pas in de Late Middeleeuwen bij.
De verklaring hiervan zou kunnen zijn dat rond dié tijd openbare klokken in Europa gebruikelijk werden (door de opkomende handel werd juist tóen tijdsmeting belangrijker.)
De zandloper moet ons bewust maken van de kortstondigheid van het aardse leven.

Was het afgelopen jaar een oude man, dan is het nieuwe jaar een baby.
Vaak wordt Vadertje tijd afgebeeld met een baby (het nieuwe jaar) op zijn arm; Het oude jaar gaat; het nieuwe jaar komt

Dit jaar is de baby het nieuwe jaar 2022.

Vandaag aangekondigd door de ooievaar, die vannacht exact om 12 uur de baby dropt, zodat morgen heel Nederland wakker kan worden in het jaar 2022

Een voorspoedig 2022

Meest verantwoorde supermarkt

“Mijn” supermarkt is al 7 jaar op rij (vlgs het Gfk MVO rapport) tot de meest verantwoorde supermarkt van Nederland gekozen.

De Plus, want daar heb ik het hier over, heeft vaak zegeltjesacties.
Sommige acties keren, wegens groot succes, elk jaar terug.
Zo is daar in het voorjaar een mogelijkheid tot het sparen van zegeltjes voor een doos perkplanten; een leuke actie! Op de plantjes-ophaaldag overal in het winkelcentrum klanten met een kleurige doos plantjes, een vrolijk gezicht!

Aan het eind van het jaar is er het sparen voor een boodschappenpakket (ter waarde van € 50,- vlgs de PLUS) door mij steevast “mijn kerstpakket” genoemd.
Vanaf 14 nov. Tot 19 febr is er bij elke € 10,- aan boodschappen 1 zegel te verkrijgen; bij 75 zegels kun je het boodschappenpakket zó uit de winkel mee naar huis nemen!

In het boodschappenpakket stopt de PLUS vaak nieuwe producten, om klanten de kans te geven ze gratis uit te proberen.
Zo zat er verleden jaar een pak “bijzondere” toastjes in het pakket, die we zo lekker vonden dat we nooit meer andere nemen!

Ook deze keer zitten er weer “aparte” artikelen in.

Zoals de 100% biologische afbreekbare schoonmaaktabletten.
Zo’n tablet stop je in een oude 750 ml liter schoonmaakmiddelfles, vult die fles verder met (warm) water, klaar voor gebruik.
Dus, geen onnodig transport van water (reductie CO2 uitstoot) én geen nieuwe plasticfles!

Zo’n product valt mij niet op in de winkel, maar nu, in het pakket, ga ik het gebruiken en eenmaal enthousiast kán dat weer een product zijn, dat ik in het vervolg ga kopen.

Zo heeft deze supermarkt ook een consumentopvoedende taak!

Dry January (IkPas)

De landelijke actie IkPas, ook wel Dry January genoemd roept mensen op om een maand geen alcohol te drinken, om hen bewust te maken van hun drankgebruik.
Stichting Positieve Leefstijl organiseert met ondersteuning van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport deze actie in Nederland*)

De eerste keer werd deze actie in 2015 gehouden!
Uit onderzoek gedaan na vorige Dry January-acties bleek dat meer dan de helft van de deelnemers zich ná deze maand fitter voelde, 40% sliep beter,20% viel af en 38% had bewust geld bespaard. Ruim 65% van de deelnemers was zich bewuster geworden van de rol die alcohol in hun leven speelt.

In deze (en de vorige) tijd van lockdown schijnen veel mensen meer te drinken, las ik.
(Zelf dronk ik zelden alcohol, maar moet ik eerlijk toegeven dat ik sinds de Coronaperiode thuis wel eens ‘s middags een glaasje neem)

Toen ik dit blog schreef hadden al 46.564 deelnemers zich voor de actie aangemeld.
Er wordt bij deze actie NIET gevraagd om te stoppen met alcohol, maar om je drankgebruik een maand op pauze te zetten en te merken wat dat met je doet!

De Gezondheidsraad geeft als advies:
“Drink geen alcohol of in ieder geval niet meer dan één glas per dag.”

Wil je je inschrijven door de Dry January actie, dat kan op http://www.ikpas.nl/inschrijven.

De landelijke Alcohol Infolijn :0900 1995 geeft betrouwbare informatie over alcohol en alcoholgebruik; 7 dagen per week, 24 uur per dag kun je informatie beluisteren en informatiematerialen bestellen.

*) Ook in andere landen wordt deze actie gehouden: Dry January in Engeland, Tournée Minérale in België en OcSober in Australië. Al deze acties hebben dezelfde insteek: stilstaan bij je alcohol-inname en de uitdaging met jezelf aangaan.

Ozewiezewoze

Veel kinderen zijn grootgebracht met kinderliedjes.
Ozewiezewoze is zo’n Nederlands (?) kinderliedje.

Ozewiezewoze wiezewalla kristalla
kristoze wiezewoze wiezewieswieswieswies.

Niemand wist wat de tekst betekende, totdat…………

|Frank, Martinus Arion (1936-2015) Curaçaos schrijver, dichter en taalwetenschapper, expert op het gebied van de gueni taal na onderzoek in 1981 meldde dat Ozewiezewoze vermoedelijk een liedje was uit de Creoolse taal Guene ( ook wel gueni, de naam van de taal afgeleid van Guinea)
Guene is een, nu uitgestorven, taal die door West Afrikaanse slaven werd gesproken, én de taal die mogelijk het Papiamento heeft beïnvloed (de naam van de Creoolse taal Papiamento komt af van het Portugees; papear is babbelen)

De woorden van het liedje uit de fonetisch uitgesproken taal zouden volgens Arion betekenen:

Vandaag is het kind gelukkig
Is het kind gered
Gedoopt is het
Dit kind is gelukkig,
Dit kind, kinderen, kinderen.

Arion had ook een verklaring voor het feit dat dit liedje zó naar Nederland was gekomen:
Nederlandse mannen zouden in de 17^e en 18^e eeuw (West Indische Compagnie) in West Indië hun bijvrouwen dit liedje voor hun kinderen hebben horen zingen en het, toen ze eenmaal terug in Nederland waren, voor hun Nederlandse kinderen fonetisch gaan zingen.

Eerst een nonsensliedje genoemd dan misschien de herkomst uit een Creoolse taal?
Andere taalkundigen achtten deze verklaring onwaarschijnlijk, mede omdat er van dit liedje NIETS geschrevens te vinden is van vóór 1941 (bron: Nederlandse Liederenbank van het Meertens Instituut)
Dat er nergens een vermelding is van een liedje dat pas 200 jaar ná de oorsprong “te voorschijn komt” is, volgens taalkundigen, zéér onwaarschijnlijk.
Ook is het niet bekend dat 17^e (en 18^e) eeuwse mannen kinderliedjes zongen voor hun kinderen.

Vaak bezig met het zoeken naar verklaringen voor taalbegrippen vond ik Arions verklaring plausibel: Een vrolijke Creools vertaalde tekst over een gelukkig kindje in plaats van een (herkomst onbekend) nonsensliedje!

Helaas lijkt Arion’s verklaring van Ozewiezewoze niet de juiste te zijn.
Wat dan wel de verklaring is zal wellicht altijd een mysterie blijven.

Merk dat het werkt

Een Nederlandse gezegde luidt:

Helemaal waar.
Onlangs dacht ik aan het omgekeerde: Je hebt iets vervelends en na een tijd is het weg; even waardeer je dat, maar als snel denk je er niet meer aan en vind je het “gewoon” dat het nare vertrokken is.
Ik denk dat ik me eens meer op DIE dingen ga concentreren.

Ik loop weer “gewoon” nadat ik van de trap was gevallen en een verbrijzelde heup had; veel pijn, operatie, revalidatie, lopen met krukken, heel veel NIET zelf kunnen; niet leuk allemaal.
Ik ben nu 9 maanden verder en denk er amper over na.
Ja, ik loop weer gewoon, so what, dat liep ik voorheen ook.
Eigenlijk is het geweldig dát ik dat weer alles zelf kan; het had ook anders kunnen uitpakken (ik ken iemand die op dezelfde dag als ik zijn heup brak (door fietsongeluk) hij loopt nu nog op krukken!)

Onze verwarming had een tik; de ketel staat op zolder, de tik was beneden te horen. Als je druk bezig bent valt het niet op, als je ZIT en het is stil ga je je ergeren, en niet zo’n klein beetje ook.
De verwarming deed het goed, dus waarom een monteur bellen?
Uiteindelijk (na weken) toch gebeld, de monteur kwam zag dat het te maken had met het uitzetten en krimpen en verving een pakking. Nu is het weer “STIL”
Gewoon? Dat was het voor die tijd toch ook!
Ja. Maar de ergernis is verdwenen; heerlijk toch? En zo zijn er meer dingen te verzinnen.

Ooit las ik een artikel over dankbaarheid. De strekking: eigenlijk zou je iedere dag voor het slapengaan 10 dingen moeten benoemen waar je die dag dankbaar voor bent geweest, het zou je gelukkiger maken.
Ik heb het gedaan en inderdaad werd ik er blij van.
Wat ben ik toch een bofkont! Zoveel om dankbaar voor te zijn; goede gezondheid; een leuke partner, wat financiële armslag; leuke, gezonde kinderen; leuk werk.
Na een tijdje hield ik er mee op; het werd veel van hetzelfde elke dag.

Ik denk dat ik weer eens (een tijdje) ga beginnen. En dan niet alleen dankbaar zijn voor wat ik HEB, maar ook wat ik NIET meer heb zoals géén krukken en geen ketelgetik.

Nu ik dit schrijf zit ik al te glimlachen; ik weet zeker dat ik hier weer blij van word.

Een tip: probeer het eens, het hoeven geen 10 dingen te zijn (bepaal zelf hoeveel) het hoeft niet voor het slaapgaan (bepaal zelf wanneer), het hoeft niet “eeuwig” (doe het een tijdje)
Merk dat het werkt!

Vier dagen kerst vieren?

We hebben NU 2 kerstdagen; de Eerste en de Tweede, maar dat was niet altijd zo
Het zal u niet verrassen dat het- meer- dagen vieren van de katholieken komt.

In de synode (kerkelijke vergadering) van Mainz in 813 werd besloten om de viering van Kerstmis uit te breiden: Voortaan zou het kerstfeest vier dagen duren.
Op al deze dagen was het verboden om te werken, dat zou ongeluk kunnen brengen.
Het verbod gold niet voor werk dat écht gedaan moest worden; de boeren mochten bijvoorbeeld wél hun dieren verzorgen.

Elke dag kreeg zijn eigen bestemming: De Vierde dag was een kinderfeest,

de Derde dag was voor vrienden, (de apostel Johannes werd dan herdacht: hij was de beschermheilige van vriendschap),

de Tweede dag was voor de dieren en heette ook wel Grote Paardendag (Boeren lieten hun paarden door het dorp galopperen om zo te “af te dwingen’ dat de beesten de rest van het jaar niet ziek zouden worden),

de Eerste Kerstdag was uiteraard bedoeld voor de viering van de geboorte van Jezus.

Tot 1773 bleef de viering van kerst (in Nederland) met 3 kerstdagen bestaan, de vierde kerstdag was al eerder gesneuveld
In 1964 werden de kerstdagen twee officiële vrije dagen voor alle Nederlanders (dus niet alleen een katholiek feest)
In België is alleen Eerste Kerstdag een officiële feestdag.

N.B.
In de Bijbel staan géén aanwijzingen wanneer men Kerst moet vieren. Het Kerstfeest verwijst naar de geboorte van Christus, maar de datum daarvan is onbekend.
De datum 25 december heeft vermoedelijk meer te maken heeft met het heidense feest van de zonnewende dan dat op DIE datum Jezus geboren is.

De kerstbal.

De kerstbal heeft geen bal te maken met het Kerstmis, zijnde het Christelijke feest van de geboorte van Jezus.
De kerstbal vindt waarschijnlijk zijn oorsprong als decoratie bij het Midwinterfeest, een heidens feest!

Het huis versieren met groene takken en een naaldboom werd ver vóór de geboorte van Jezus gezien als symbool voor vruchtbaarheid; het werd gedaan om goden gunstig te stemmen. (een goede oogst was het resultaat van goed gestemde goden en wanneer de oogst mislukte waren de goden niet blij geweest)
De takken werden versierd met andere vruchtbaarheidssymbolen, zoals eikels, dennenappels, fruit en noten.

Later, in de 16^e eeuw, versierden Europeanen hun bomen met appels om de paradijsboom in het verhaal van Adam en Eva te symboliseren; om ze te herinneren aan de paradijsboom mét de verboden vrucht waaraan Eva was bezweken.
Dus daar was wel wéér het Christelijke geloof bij betrokken!

heksenbal

De kerstbal komt waarschijnlijk voort uit de heksenbal!
Men dacht heel vroeger dat men ongeluk kon uitbannen door glimmende voorwerpen op te hangen. Niet alleen boze geesten, maar ook heksen zouden bang zijn voor spiegels
Door glimmende voorwerpen op te hangen, dacht men heksen te kunnen weren.

Er gaat een verhaal dat, in 1831 (de tijd dat men nog appels in de kerstboom hing) er in de Vogezen een glasblazer, Johann Simon Lindner genaamd, woonde die geen geld had om, ter versiering van zijn kerstboom, appels te kopen. Hij blies een glazen “kraal” en hing die in de boom: de eerste glazen kerstbal was geboren!

Men ging steeds vaker glazen ballen in de boom hangen in plaats van noten, appeltjes en koek. (Een piek*) kende men in die tijd nog niet, meestal werd de boom “bekroond” met een ster)

De, met ballen versierde naaldboom was al jaren te zien in Duitsland, maar deed in Engeland pas zijn intrede ná het huwelijk van Engelse koningin Victoria (1840 met Albert van Saksen-Coburg)
Toen Victoria in het land van haar Duitse echtgenoot de glazen ballen aantrof, was ze zo betoverd dat ze de kerstballen in Engeland introduceerde!

In plaats van glazen, zeer breekbare ballen, worden tegenwoordig de meeste kerstballen van kunststof gemaakt.

Iedereen versiert zijn (kunst of echte) boom naar eigen inzicht, maar het schijnt dat er “regels” voor het aantal ballen in een boom zijn: Voor een boom van 1.80 zou je volgens een (geheime?) formule 37 kerstballen nodig hebben, een piek van 18 centimeter hoog, 9 meter slinger en ruim 5,5 meter kerstverlichting!

*) De komst van de (glazen) piek hing samen met een nieuwe glasblaastechniek, waardoor veel dunnere en lichtere kerstboomdecoraties gemaakt konden worden.

Het gebeurde op dag voor Kerst

Christmas eiland, Kersteiland werd op 24 december 1777 ontdekt door de Britse kapitein, zeevaarder en cartograaf James Cook (1728-1779)

Christmaseiland ligt in het werelddeel Oceanië, ook wel Australazië genoemd
De grootste atol*) (642 km²) ter wereld is het eiland Kiritimati.
De atol is onderdeel van de Republiek van Kiribati.
Kiritimati **) beslaat ruim 70% van de totale oppervlakte van de archipel, die bestaat uit 33 atollen.
Op het eiland wordt Kiribatisch gesproken; de hoofdstad heet London
De naam Kiritimati is de Kiribatische verbastering van “Christmas”

*) atol =ringvormig eiland gevormd door koraal
**) op Kiritimati wordt als eerste ter wereld het Nieuwe Jaar gevierd

Citaat : Tolle

“Geloof niet alles wat je denkt”

Eckhart Tolle

De Duitser Ulrich Leonard Tolle(1948- ) ervoer op in zijn negenentwintigste jaar naar zijn zegge een “spirituele transformatie” veranderde zijn naam in “Eckhart” (naar de 13e-eeuwse mysticus Eckhart von Hochheim, theoloog en filosoof) en werd auteur van spirituele boeken.
Zijn eerste boek The Power of Now (De Kracht van het Nu) was nummer één op de New York Bestsellerslijst (toonaangevende lijst van bestsellers in de VS)

Kortste dag 2021

21 december, de kortste dag én de dag die het begin van de astronomische winter 2021/2022 markeert, is voorbij!

Van nu af aan gaan de dagen weer langer worden.
Gisteren duurde een dag nog (afhankelijk waar precies je in ons land was) 7 uur en 41 minuten.

Vanaf vandaag gaat de zon langzamerhand weer later onder. Eerst gaat het nog met amper een minuut per dag, maar later gaat het sneller en zit er vooruitgang in!
Op een eerdere zonopkomst moeten we nog even wachten, dat zal pas in de eerste dagen van januari 2022 zijn.
Dan worden de dagen aan allebei de kanten langer; de zon komt eerder op én gaat later onder.

Voor nu moeten we genoegen nemen met het daglicht dat er is, met de wetenschap dat het daglicht iedere dag een beetje meer wordt!

Kunstlicht buiten hebben we nog even volop: de buitenkerstverlichting zal ook ná kerst nog wel even blijven hangen
Leuk om nog ’s avonds door straten lopen met verlichte huizen, bomen en allerlei beesten die, met wit of kleurige lichtjes omgeven zijn.

Ook de zon, al dan niet diffuus, laat zich overdag af en toe zien

En hoewel het al gevroren heeft zat er nog (al?) een soort spin aan de buitenkant van ons raam
( misschien wilde hij naar binnen, maar ik wil dat liever niet)

Al begint de winter nu pas, voor mij is de wetenschap dat de dagen langer aan het worden zijn hoopgevend!

Zons op- en ondergang met de “ongeveer“ tijden:

22 december zonopkomst 8.46
22 december Zonondergang 16.28
22 januari 2022 8.34
22 januari 17.07
22 februari 7.40
22 februari 18.05