Bijna) iedereen heeft een moreel kompas. De een heeft andere morele waarden dan de ander. Soms kan een mens in verwarring worden gebracht: Is dát wat we (de Overheid, de maatschappij) doen, juist? Ben ik het wel eens met dit voornemen/deze wet/ deze regeling?
Soms ligt de grens niet zo duidelijk.
15 jaar geleden:
Een 55 jarige vrouw is ziek: maagkanker. Er is iets aan te doen. Ze wordt geopereerd, een deel van de maag wordt verwijderd.
Het gaat een tijdje goed. Ze gaat een dieet volgen, drinkt (alternatieve) kruidenthee; kortom doet alles om te mogen blijven leven.
Helaas mocht dat niet zo zijn.
Na een klein half jaar moet ze naar een ziekenhuis waar het alsmaar slechter met haar gaat. Ze blijft geestelijk heel alert en besluit, als de dokter haar vertelt dat het een kwestie van weken gaat worden vóór ze zal overlijden, tot euthanasie.
Ze gaat het traject in, een Scen-arts praat met haar en de datum voor euthanasie wordt vastgesteld.
Een paar dagen vóór die datum kom ik bij haar; ze is razend. Op de verpleging.
Ze vertelt me woest, dat ze de verpleging heeft gevraagd om een harinkje, daar heeft ze zo’n zin in.
De verpleging heeft aan dat verzoek geen gevolg gegeven met als reden dat kan haar maag dat niet kan verdragen. Ze heeft, zo vertelt ze, hard naar ze geroepen dat ze donderdag DOOD zal zijn. Wat maakt het nog uit?
Ik wil geen olie op het vuur van haar kwaadheid gooien maar probeer uit te leggen dat verple(e)g(st)ers zijn opgeleid om mensenlevens te redden en niet om mensen te laten sterven.
Op dat moment komt er een arts kloppen aan haar ziekenhuisdeur.
Hij vraagt of hij terug zal komen als “het bezoek weg is” Ze zegt dat ik weet van de hoed en de rand en dat hij van wal kan steken.
Hij zegt hetzelfde als ik ”De verpleging is niet(nog) opgeleid om in een ziekenhuis mensen te begeleiden bij het sterven, maar om mensen beter te maken.
Natuurlijk krijgt zij haar harinkje; hij heeft de verpleging al uitgelegd dat ze, in dit geval, ook al is het, voor de gezondheid beter van niet, gevolg kunnen geven aan haar verzoek, wel met het vertellen over de gevolgen van haar daad; ze gaat misschien overgeven, zich rot voelen, maar als ze dat er voor over heeft…….
Ze is gerust, ze krijg haar haring. Wordt hondsberoerd, maar zegt dat het dat waard was. Die donderdag slaapt ze rustig, mét op haar verzoek, ons erbij, in) Een wens van een stervende vrouw, die willig je toch in?
Maar wat als je wéét dat het slecht voor haar is, dat er gevolgen zijn? Ook al gaat ze eerdaags dood.
Moreel dilemma. In dit geval voor de verpleging.
Kortgeleden:
Bij een demente vriendin tot dan toe thuis, wordt
kanker geconstateerd. Ze gaat naar een tehuis waar goed voor haar gezorgd kan
worden.
Haar partner vraagt of ik, als ik haar ga bezoeken een pakje sigaretten mee wil
nemen.
(Ze heeft haar hele leven gerookt) Aanvankelijk zeg ik “ja”, hij vraagt me iets
en ik wil hem helpen.
De nacht vóór ik (voor de eerste keer in het tehuis) naar haar toe zal gaan,
doe ik amper een oog dicht.
Al jaren heb ik geen pakje sigaretten gezien, nu kreeg ik er één om haar te geven.
Niet alleen een waarschuwing erop dat je aan roken kan doodgaan, maar ook een foto van een persoon aan de beademing.
Ik wéét dat mijn vriendin zal sterven, maar moet ik aan de snelheid daarvan meewerken?
Ik weet van een andere vriendin wiens vader aan longkanker is overleden dat hij de laatste uren het vreselijk benauwd heeft gehad en heeft geleden.
Werk ik daaraan mee als ik mijn vriendin sigaretten geef?
Hoe hypocriet is het als ik ze niet geef, maar wel weet dat dan een ander ze dan aan haar geeft?
De ochtend van het bezoek geef ik de sigaretten terug en zeg dat ik ze niet kan geven. Dat ik het snap dat iemand ze wel geeft, maar dat IK het niet kan.
Als ik bij haar kom zit ze in de tuin met de verpleging te roken, ze verwelkomt me, de verpleging gaat koffie voor ons halen (ondanks dat ik zeg het zelf wel te kunnen) we hebben een genoeglijke middag. Ze is blijmoedig: we praten over vroeger (over vroeger weet ze alles nog )
Ze kan NIET alleen in de tuin komen, ze moet daar gebracht worden.
Zou ze vragen om daar te zijn omdat ze alleen dáár roken kan?
Als er geen sigaretten zijn, zou ze daar dan om vragen?
Ik weet het allemaal niet.
Wat ik wél weet dat ik, hypocriet of niet, toch achter mijn eerder genomen beslissing blijf staan.
Wat zou U in dergelijke gevallen doen?
*) Ethische kwestieblogs maak ik, niet om er een
antwoord op te krijgen, maar om de lezer zelf te laten nadenken (zoals ik ook
gedaan heb toen ik over de kwestie meemaakte, hoorde of las) over zijn/haar eigen morele
waarden en hoe de grens daarvan ligt
Elke dag wat - blog 