Berk met menseogen

We liepen in de buurt van het vroegere IJsselmeer, die nog vroeger Zuiderzee werd genoemd en die nu (meren bij elkaar; Gooimeer, Eemmeer en zo meer) de Randmeren heten en zagen daar mijn lievelingsboom; de berk met de witte stam.

Wat ik nog nooit eerder bewust gezien heb zijn de “ogen” op de witte stammen.
In één enkele witte stam zitten meerdere  zwarte figuren die op  mensenogen lijken.
Ik weet niet of dit alleen in dit jaargetijde is, of altijd en of ik het alleen zien of iedereen!

Het is een bijzonder gezicht sommige stukjes van de berkenbast laten los, krullen om, het is dan net papier.  

Ik las dat heel vroeger een berkenbast ook werd gebruikt om op te schrijven: geschiedschrijver Plinius schreef dat Numa Pompilius (de tweede van de zeven koningen van Rome) 700 jr v.Chr. op de brandstapel ging, tegelijk met zijn boeken van berkenbast!
 
Omdat berkenbast ondoordringbaar is voor water werd het vroeger ook gebruikt voor dakbedekking én om kano ‘s mee te bekleden.

Het hout van een omgevallen berk blijft korter goed dan de bast! De bast deed vroeger dan ook dienst voor veel; er werden onder andere olieachtige stoffen voor medische doeleinden uit gedestilleerd; die oliën werden gebruikt  bij reuma, haaruitval en huiduitslag!

Meer berkenweetjes:

De schors werd ook gebruikt om thee van te trekken én werd gebruikt bij het verhelpen van eczeem;

Als een berkenboom té heftig gesnoeid wordt kan de boom “doodbloeden”;

Een berk kan goed tegen de kou, vandaar dat hij ook in het hoge Noorden voorkomt.

Ooit hadden wij een berkenboompje in de tuin, gekregen van mijn broer. Een heel dun wit stammetje met ruisende blaadjes. Het berkje groeide als kool, hij (of zij) had het naar zijn (haar) zin bij ons.
Hij nam uiteindelijk het licht uit de tuin weg, zei mijn lief.
De berk werd een geschilpunt tussen mijn lief en mij. Ik was gek op die boom en wilde hem de volle 80 jaar houden (leeftijd die een berk kán worden) volgens mijn lief nam hij steeds meer zon weg en moest hij wijken (mijn lief had gelijk; de berk nám zonlicht weg uit onze kleine tuin, maar ik wilde de berk in leven laten)

Op een dag kwam ik thuis, hoorde herrie, liep de huiskamer in en zag mijn buurman met een elektrische zaag onze berk omzagen. Ik vloog naar buiten, alle vormen van beleefdheid negerend “Wat ben jij aan het doen?” De buurman zette zijn herrieding af “Dat heeft jouw man gevraagd, als ik met de zaag bezig was om dan meteen even die berk om te zagen”
Ik zag in één oogopslag dat ik te laat was, de stam was op een haar na doorgezaagd. Ik mompelde “okay” en “sorry” en schoot weer naar binnen.

Dit is al een tijdje geleden gebeurd; mijn lief en ik zijn weer vriendjes, maar toen heeft het “even” geduurd vóór ik hem weer leuk vond. (Met de buurman kwam het ook weer goed)

Mijn lief had gelijk, de tuin is veel zonniger zonder de berk, maar ik mis het witte stammetje en het ruisen van de tere blaadjes. Er is nooit meer een berk in onze achter of voortuin geplant, maar ik houd nog steeds van deze prachtige, tere bomen

Het vogelhuisje maakte mijn lief, de poes is van de achterburen, de berk was ooit een gift van mijn middelste broer.
De poes, de berk, mijn broer, ze zijn niet meer.

Zonuren

Dit jaar, 2022, heeft een record aantal zonuren; tot nu toe bijna 2100 uur
Gemiddeld was dat per jaar, tot voor een aantal jaren, nog 1773 zonuren De maand met de meeste zonuren was mei; 223 (gemiddeld gemeten over het hele land)

Goed nieuws voor mensen met zonnepanelen. Voor hen is  ook de maand mei de beste maand geweest. In tegenstelling tot wat ik dacht is juli soms misschien wel de zonnigste maand, maar omdat het ook de heetste maand van het jaar is, ligt de opbrengst van de zonnepanelen dan iets lager: zonnepanelen werken namelijk het meest efficiënt  bij een lage temperatuur, zonnecellen geleiden elektriciteit beter bij koud weer!

In december is er de minste zon: gemiddeld maar 0,5 zonuur per dag.

Foto, genomen op de (na)middag van 9 december(2022) gistermiddag, weinig zon (hij kwam wel om 8.36 op en ging om 16.28 weer onder) op een buiten(kunst)ijsbaan: geen zonnetje, wel warm, tenminste als je een glühwein of warme chocolademelk daar genuttigd had!

Hoofdstad van ’t Gooi

Hoewel Hilversum de grootste plaats van ’t Gooi is én “mediahoofdstad” van Nederland genoemd  wordt (technisch onjuist want Hilversum heeft nooit stadsrechten gekregen en is een DORP) is Naarden het enige stadje in ’t Gooi.
Naarden  kreeg zijn stervorm door de bouw van een vesting om de stad. 



Het is geweldig om over de stadswal onder de bomen naast de gracht te lopen; helemaal om het stadje, een kwart of de helft.

De oude bunkers staan er nog steeds, maar deze keer zagen we ook “iets nieuws” een soort witte driehoekige vlaggen die een schommel “droegen” Geen bordje met uitleg! Prachtig tussen de bomen beneden aan de wal waarop we liepen.
Verderop hingen witte en rode shawls (vanen?) Ook hier geen uitleg. Het windje liet ze wapperen!

Na de helft van de ster gelopen te hebben steken we dwars door, de Marktstraat (belangrijkste straat van Naarden) door om weer bij onze auto te komen.*)

We halen een ijsje bij IJshuys de Ster. Daarnaast is een pinapparaat in de wand met een foto van de Utrechtse Poort (die fotografeer ik ook maar even om u de ”echte” ook te laten zien)

Een heer probeert er te pinnen maar kon door de invallende zon niets zien. De ijsbaas haalt een vlag van zijn muur en gaat met de vlag achter de man staan, zó de zon wegnemend. De man is niet snel met pinnen en de (ijs) winkel daarnaast loopt vol. Een wachtende heer vraagt of hij de vlag zal overnemen tot de pinnende heer klaar is, zodat de ijsbaas verder zijn  klanten kan bedienen. Een puik plan! Als de pinnende man klaar is en de vlag weer is waar hij moet wapperen, krijgt de hulpvaardige meneer een gratis ijsje!
Zo zijn de ondernemers in Naarden!

We lopen een stukje langs de weg over de ophaalbrug (waar boerenzwaluwen met schitterende blauwe ruggetjes als schichten onderdoor vliegen) naar onze auto toe.
Weer genoten van de hoofdstad van ’t Gooi!


*) Er zijn 3 parkeerplaatsen waar auto’s gratis geparkeerd kunnen worden en waar vandaan de wandel/fietspaden lopen

HOOP 2022

Het sneeuwklokje staat symbool voor hoop, (opnieuw) ontwaken en lenteverwachting, misschien dat ik daarom altijd zo blij word als ik er één of meer in onze tuin zie.

Nog blijer word ik als ik er grote hoeveelheden van zie, zoals in een bos, langs de slootkant, langs een grindpaadje of aan de voet van een oude, bemoste boom. (alle onderstaande foto’s zijn deze week gemaakt)

Het sneeuwklokje is familie van de narcis. Die beginnen ook eerdaags te bloeien. In de tuin staan ze nog in de knop, maar ik heb ze in een gemeenteperkje al in bloei gezien.

Ook van de narcis zijn vele soorten, ik las ergens 66 verschillende, maar elders staat dat er 85 soorten zijn; het ware getal zal wel ergens in het midden liggen. 
In Nederland (en België) schijnen alleen de wilde narcis  en de trompetnarcis voor te komen.

Nu, na 2 jaar Corona en perioden van lockdown zijn de maanden januari en februari extra zwaar; de dagen zijn kort, veel duisternis en het niet-weten hoe het verder zal gaan maakt mensen soms depressief, maar er is HOOP, hoop op de lente!

In deze maanden (januari en februari) kan soms de zon zich laten zien, niet dat deze veel kracht heeft, maar door de gouden stralen ziet  alles er dan opeens een stuk leuker uit.
Zoals de ( zwakke) zon die, op een knotwilg schijnt,  het lijkt dan bijna een gouden boom!

Niet alleen de “zonnige, blije dingen” vallen nu extra op.
We zagen in een vaart heel wat bootjes liggen, sommige onder een zeil, sommige zonder bescherming. Daar heeft de regen vrij spel in en op gehad. Dus zagen we ook bootjes die heel of half onder water lagen, dat is dan weer géén vrolijk gezicht!
Zoals deze, die toch ook wel weer een grappige foto maakt door de weerspiegeling in het water.

Tot nu toe hebben we nog amper sneeuw gehad.
Er liggen al paaseitjes in onze supermarkt (17/4 =Pasen dit jaar)
Dit jaar begint de “echte” lente op 20 maart, maar de meteorologische lente begint, vanaf de eerst dag van de eerste maand tot en met de laatste dag van de laatste maand.
Volgens deze definitie is het dus vanaf 1 maart al lente! 

De tijd naar meer licht, meer kleur en meer zon begint dus al op te schieten.

De overgang van febr/winter naar maart /LENTE!

Kortste dag 2021

21 december, de kortste dag én de dag die het begin van de astronomische winter 2021/2022 markeert, is voorbij!

Van nu af aan gaan de dagen weer langer worden.
Gisteren duurde een dag nog (afhankelijk waar precies je in ons land was) 7 uur en 41 minuten.

Vanaf vandaag gaat de zon langzamerhand weer later onder. Eerst gaat het nog met amper een minuut per dag, maar later gaat het sneller en zit er vooruitgang in!
Op een eerdere zonopkomst moeten we nog even wachten, dat zal pas in de eerste dagen van januari 2022 zijn.
Dan worden de dagen aan allebei de kanten langer; de zon komt eerder op én gaat later onder.

Voor nu moeten we genoegen nemen met het daglicht dat er is, met de wetenschap dat het daglicht iedere dag een beetje meer wordt!

Kunstlicht buiten hebben we nog even volop: de buitenkerstverlichting zal ook ná kerst nog wel even blijven hangen
Leuk om nog ’s avonds door straten lopen met verlichte huizen, bomen en allerlei beesten die, met wit of kleurige lichtjes omgeven zijn.

Ook de zon, al dan niet diffuus, laat zich overdag af en toe zien


En hoewel het al gevroren heeft zat er nog (al?) een soort spin aan de buitenkant van ons raam
( misschien wilde hij naar binnen, maar ik wil dat liever niet)

Al begint de winter nu pas, voor mij is de wetenschap dat de dagen langer aan het worden zijn hoopgevend!


Zons op- en ondergang met de “ongeveer“ tijden:

  • 22 december zonopkomst 8.46
    22 december Zonondergang 16.28

  • 22 januari 2022 8.34
    22 januari 17.07

  • 22 februari 7.40
    22 februari 18.05

Sint Maarten(skliniek)

Martinus van Tours,  (316 -397) een Romeinse legionair, sneed ooit de helft van zijn mantel af en gaf die aan een, aan kou lijdende bedelaar.
Martinus bekeerde zich later tot het Christendom. Na zijn priesterwijding werd hij in 372 tot bisschop van Tours gekozen en werd hij Sint Maarten genoemd.
(De helft van zijn mantel omdat de andere helft aan het Romeinse Leger behoorde)
Zijn naamdag is 11 november en in sommige streken wordt die naamdag gevierd.
Naar deze Sint Maarten is een kliniek genoemd, die in 1936 werd opgericht; Dokter Bär startte hier als eerste orthopedisch specialist; hij pleitte voor conservatieve orthopedie.

In de vestiging in Nijmegen worden  NU oa. orthopedische operaties gedaan.
Mijn vriendin heeft er onlangs een nieuwe schouder gekregen, dus rijden we een grotendeels mooie route van een kleine 100 km om haar daar te bezoeken.

Een mooie kliniek in een prachtige, licht heuvelende omgeving.
Gelukkig gaat het goed met mijn vriendin en wordt de pijn redelijk onderdrukt.
We hebben het fijn samen en ik hoop dat we haar (een beetje) hebben kunnen afleiden.
Een verpleegster vertelt dat ook haar beroepsgroep dáár een 3e Coronaprik gaat krijgen; ze weet nog niet of ze er blij mee is, ze is van de eerste 2 prikken behoorlijk beroerd geweest.

De twee andere kamergenoten van mijn vriendin gaan vertrekken.
De heer naast haar en zijn vrouw wachten al een tijd vóór de ontslagpapieren én de benodigde medicijnen verstrekt kunnen worden.
De andere, jonge, man heeft zijn vriendin op bezoek als ze horen dat hij naar huis mag; de vriendin gaat naar huis om een hogere- instap- auto te regelen, zodat haar vriend zonder pijn in kan stappen en naar huis worden vervoerd.

Het wordt stil om mijn vriendin heen, maar daar zit ze niet over in “Er komen wel weer andere kamergenoten”
Mijn vriendin is een optimist; dit is haar 25ste operatie!

Na het bezoek aan haar en vóór we weer helemaal terugrijden stelt mijn lief voor een stuk te wandelen in het bos bij Ede op de Veluwe en bij  uitspanning Planken Wambuis *) daarna iets warms te gaan drinken. Puik plan!
Ware het niet dat als we er aankomen meteen een bordje op de deur opvalt: verschillende personeelsleden zijn in quarantaine vanwege Corona, dus is het restaurant momenteel gesloten.
Teleurstelling.

Toch maar een wandeling, de zon schijnt prachtig over de rood/bruin/gele bladeren en “ piept“ af en toe met lichte stralen tussen de naaldbomen door.

Helaas zien we het (aangekondigde?) wildzwijn niet in het echt, wel zijn (haar) wroetsporen.

Het enige “wild” dat we op onze wandeling zien is een kloppende specht hoog in een boom en een mestkever, laag bij de grond.

Behalve overvliegende vliegtuigen is het hier heerlijk stil en veel te genieten, van het palet aan kleuren, tot het gezang van de vogels, de variatie in paddenstoelen en de speling van het licht.

We zien ook een gedenkplaat ter herinnering aan een Britse Stirling bommenwerper die hier in sept.1944 neerstortte en we lezen de namen van de 6 omgekomen en 2 geredde bemanningsleden.
Als we het bos verlaten, zouden we op een heideveld moeten uitkomen, maar de hei is overwoekerd door onder andere het pijpenstrootje (grassoort) Grazende schapen zijn hier hoognodig!

Mijn lief heeft weer een (puik) plan, we rijden naar pannenkoekrestaurant Ede (de Langenberg) en eten een pannenkoek alvorens helemaal huiswaarts te keren.

Vlak voor we de auto instappen zien we nog de boom die we van plan zijn,10 jaar later, als kerstboom op te halen om ons huis als kerstboom op te sieren.

*)Planken wambuis is een Oud Hollandse uitdrukking voor “houten jas“ oftewel doodskist.
Ik las ergens dat de oorspronkelijke uitspanning de vorm van een kist had en dat daar de naam van kwam. 

Fotische reflex

Er komt een nies aan, maar hij wil niet “naar buiten”, je kijkt even in de zon of in een lamp en prompt moet je niezen.
Hoe komt dit? Daar is (nog?) geen verklaring voor.
Het heeft wel een naam: een fotische reflex.
Kijk je in het licht omdat je WILT niezen dan ben je een “plezierniezer”
Maar er zijn ook mensen die  sowieso moeten niezen als ze in fel licht ( zon of lamp ) kijken; sterker nog een kwart van de mensen blijkt die fotische reflex te hebben.

Natuurlijk is ook daar onderzoek naar gedaan:  het hoe en waarom is echter nog niet duidelijk.
Wél zijn er een paar dingen naar boven gekomen bij dit onderzoek:
* Er zijn “sterke” aanwijzingen voor genetische aanleg;
* Witte mensen hebben er meer last van dan gekleurde;
* Niezen doe je omdat “iets” je neusslijmvlies irriteert, (zon) licht zelf kan NIET je slijmvlies irriteren;
* Onderzoek in 2019 in China heeft uitgewezen dat de 5de van een van de 12 hersenzenuwen,
   de nervus trigeminus*) er iets mee te maken kán hebben;

* Een onderzoek in 2009 van een Zweedse universiteit heeft aangetoond dat het “probleem” niet
  in de neus zelf zit

De algemene “deskundige” mening is heden ten dage dat het SLECHT voor het middenrif  is om een nies in te houden, dus gooi hem er maar uit (wel handje voor de mond of tegenwoordig  je ellenboog ervoor)



Dat was vroeger wel anders; toen dacht men dat als je nieste de levenskrachten het lichaam verlieten, je hield dus vroeger je nies wel in als je wilde blijven leven.
Natuurlijk hadden ze daar vroeger ook bezweringen voor : een bijstander zei, als hij een niezer hoorde “Een lang leven toegewenst” en dan hoopte de niezer dat die wens ook uitkwam en niet snel het loodje zou leggen! ( 26 maart van dit jaar schreef ik al in een blog over niezen en de bezweringen erbij)

Dat was bij de Romeinen anders, daar dacht men vroeger dat een nies, de dood kon afwenden. Nieste je daar dan riep een bijstander ”Veel geluk” want dié dacht dat de niezer een lang leven zou krijgen!



Tot slot nog dit: of je niesen- nieste- geniest
óf                                  niezen – niesde- geniesd
schrijft, maakt niet uit volgens Het Genootschap Onze Taal mag het allebei; de Dikke Van Dale geeft al sinds 1961 aan dat beide vormen mogen, hoewel niezen- niesde- geniesd waarschijnlijk het oudst is!

*) vertaling: drielingzenuw


(Niet) Bezig met gezondheid

Onlangs kreeg ik (ongevraagd) een folder in de brievenbus (mét Nee- sticker!) waarin tips voor het aanvullen van vitamines met NATUURLIJKE PRODUKTEN.


Vitamine D tekort? Vette vis of een  gekookt eitje. Wil je je  immuun systeem een boost geven: doe iets met verse gember ( bevat vitaminen B1,B2,B6 en C, natrium, calcium, koper, zink en magnesium) In verse gember zit gezonde gingerol!

“Overal” de lofzang van gember gezongen: Gember is al eeuwenlang een kruid dat wordt gebruikt tegen allerlei pijnen De antioxidanten en ontstekingsremmende eigenschappen van gember hebben bijvoorbeeld een positieve invloed op de huid .Gember schijnt het lichaam ook te zuiveren; het voorkomt ophoping van gifstoffen en stimuleert de doorbloeding

Verder dan een enkele keer gember(wortel)in een gerecht én natuurlijk gemberthee kom ik niet! Vroeger dronken we nogal eens gemberbier (geen idee waarom we daar ooit mee gestopt zijn?) of dat gezond was weet ik niet, maar lekker was het wel!
Vooral in Engeland was (is?) dit bier erg populair, ik las dat pubs vroeger kleine schaaltjes met gember op de tafeltjes neerzette, zodat mensen dat in hun bier konden gooien!( dát heb ik in Engeland nooit gezien, dus ze zullen er wel mee gestopt zijn)

Ook in tal van bladen word je “doodgegooid” met allerlei voeding/vitaminen supplementen die men MOET nemen. Vitaminen D zitten in de zon, ’s winters minder zon DUS supplementen ( vitamine D tekort is het meest voorkomend vitaminetekort!)

In een ander gezondheidskrantje stonden ook deskundigen die hun mening over oa. weerstand geven. Ik las dat een darmfloratherapeut (nooit van deze beroepsgroep gehoord) schreef dat als je supplementen slikt maar ongezond leeft “je dure poep aan het maken bent”
Die twee zaken gezond leven én iets er eventueel bij slikken gaan volgens haar hand in hand.

Voor een gezond leven (mét weerstand) is het ook belangrijk dat je slaap genoeg hebt (oei!! daar heb je me, ik slaap zelden meer dan 7 uur) Een onderzoek wijst uit dat mensen die 7 uur of minder slapen sneller ziek worden dan mensen die 8 uur of meer slapen!
Een slaaponderzoeker pleit voor een powernap!

Wat bij mij wél  hoog scoorde was de opmerking dat je warm moet blijven! (ik heb het vaak koud) Je lijf heeft energie nodig om warm te blijven, heb je het koud dat moet het lichaam energie gebruiken om warm te worden/blijven, energie die beter gebruikt kan worden om gezond te blijven: dus trek een vest aan!

Na 5 uur ’s middags, als mijn actieve zelf een tempootje lager gaat, kun je me uittekenen in een (vaak hetzelfde) vest!

Tot slot wil ik u nog laten delen in een “weetje” waarvan ik altijd gedacht heb dat het flauwekul was en dat volgens het Voedingscentrum een FEIT is: Vitamines kunnen verloren gaan onder invloed van warmte, zuurstof en licht.



Mijn moeder zei vroeger altijd dat ik de sinaasappelsap onmiddellijk moest opdrinken ANDERS VLOGEN DE VITAMIENTJES ERUIT. Flauwekul dacht ik (maar deed het wel: Moeders wil was WET)
Het voedingscentrum: Producten die blootstaan aan zuurstof, geschild of gesneden zijn verliezen vitaminenkracht!

Heb ik toch weer e.e.a. geleerd van een dergelijke folder! En misschien u ook van mijn blog.