Achterhoeks Oudjaar

In de Achterhoek is altijd vuurwerk met Oud en Nieuw, gewoon in de straten door oud en jong afgestoken (minder mensen dan in de Randstad, minder verboden).
Maar de Oudjaarsviering daar heeft daar ook iets specifieks. Natuurlijk de knieperkes, opgerolde dunne wafels (met wafelijzer gemaakt) die al eeuwenlang rondom de jaarwisseling worden gepresenteerd. (De opgerolde knieperkes symboliseren het nog onbekende, opgerolde nieuwe Jaar)

Maar ook het carbidschieten dat aan het einde van de 19^e eeuw met melkbussen (op het platteland ruim voorradig) en carbid (door dorpssmeden gebruikt om te lassen en vóór de Tweede Wereldoorlog gebruikt voor fietsverlichting)in zwang raakte, komt daar ook nu nog voor. Eerst werden de deksels van de melkbussen afgeschoten, iets dat behoorlijk lawaaierig maar ook gevaarlijk was. Heden ten dage worden er voetballen in de bussen gepropt die d.m.v carbid worden weggeschoten.

Al een aantal jaren vieren we Oud & Nieuw bij familie in de Achterhoek en gaan we, als het even kan kijken en luisteren (met beschermers in de oren) bij het carbidschieten.
We hebben het al op vele plaatsen gezien, maar wij vinden het in Hummelo het leukst omdat het daar niet alleen knallen is, maar een wedstrijd met teams die behendigheidsproeven met het schieten moeten doen. Er is dan, behalve te horen ook veel te zien.

Dus ook dit jaar reden we weer naar Hummelo. We zagen aan het begin van het pad, 2 vrouwen lopen, (met laarzen aan) ze trokken een karretje met daarop hun melkbus, dat was géén goed teken, want ze liepen van de schietplek áf.
Het motregende en het pad was één modderig geheel, maar wij weten uit ervaring dat Achterhoekers zich door het weer zelden laten tegenhouden van een evenement met een tent en bier!
We reden door, méér mensen kwamen ons tegemoet, er was iets mis, merkten we, want er werd niet gelachen en gedold.

Een vertrekkende Achterhoeker vertelde ons dat de organisator/spreker bij het Oudejaarscarbidschieten was overleden, reden waarom het “normale” carbidschieten niet doorging.
De tent stond echter al, vele mensen, schieters, kijkers en bekende kwamen naar het spektakel; er was door de andere organisatoren (na raadpleging met de familie) besloten tot één carbid knal, als eerbetoon aan deze markante man uit de Hummelose gemeenschap.
Net toen wij kwamen vertrok iedereen, na de knal en een kort samenzijn.
Wij vonden het een mooie manier om zó toepasselijk tezamen van een actief mens afscheid te nemen.

We reden door naar onze familie en gingen later op de dag met zijn allen kijken in Halle, ook een gemeente waar met carbid geschoten wordt.

Er wordt op de weg erheen gewaarschuwd voor KNALBAL, er kunnen voetballen over de weg geschoten worden: afzwaaiers.
In de gigantische tenten zal ’s avonds een Knalbal gehouden worden. Nu zijn de tenten zo goed als leeg en zijn schieters (achter hun melkbussen) actief en de kijkers (achter de afzetting) met elkaar aan het babbelen en aan het kijken. Wij doen door de meegebrachte oorbeschermers in en krijgen beschermende brillen uitgereikt.

Hier is het voornaamste luid te knallen (de geesten weg te jagen) maar toch is er ook wel iets “behendigs”: Poetin van zijn paard afschieten! We hebben het één keer gezien!

Wat erg leuk om te zien is, om de mannen (dáár hebben we alleen mannen zien schieten) met vriendengroepen (én bier) zoveel plezier (ook al regent het) te zien hebben. Het lijkt een soort vriendenreünie en misschien is het dat ook wel.
Niet elke voetbal overleeft het schieten, maar gelukkig zijn daarvoor (én voor de bierblikjes) vuilnisbakken neergezet.

Onze “bozen geesten” zijn door de knallen verjaagd; wij gaan “gelouterd” het nieuwe jaar in!

Geweldig die samenhorigheid van de Achterhoekers. Dát is (ook) anders dan in de Randstad!