Stolpersteine.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog stond de vader van Gunter Demnig aan de kant van de nazi’s. Toen Gunter (zelf na de oorlog geboren) daar (jaren later) achter kwam heeft hij 5 jaar het contact met zijn vader verbroken.
Gunter werd kunstenaar en wilde “iets” doen om de mensen NU en in de toekomst de slachtoffers van de Holocaust niet te laten vergeten.
In 1990 begon hij een actie om de gedeporteerde en omgekomen Sinti en Roma *)(1940) uit Keulen niet in de vergetelheid te laten raken.

In 1992 begon hij met het ontwerpen van Stolpersteine, in Nederland struikelstenen genoemd.
De stenen zijn 10 x 10 cm met een messing plaat erop met maar één naam.
Een struikelsteen wordt gelegd in een stoep vóór de laatste woning (of onderduikadres) van een slachtoffer van het Nationaal Socialistenregime, die tijdens de Tweede Wereld Oorlog werd vermoord. Op de steen staat de naam, geboortedatum, deportatiedatum én de plaats en datum waarop die persoon werd vermoord.

Gunter wil maar één naam per steen als tegenwicht voor de nationaalsocialisten die van de mensen nummers wilden maken en ze beroofden  van hun individualiteit.

Soms wil men echter ook groepen herdenken, dáár heeft Gunter Stolperschwellen voor ontworpen: struikeldrempels (formaat 100 x 10cm)

Een Stolpersteine is een steen die uitnodigt om even stil te staan bij wie hier herdacht wordt. Gunter zelf  haalt hierbij een scholier aan die opmerkte: ” Bij een Stolpersteine struikel je met je hoofd én met je hart”.

De stenen worden met de hand gemaakt en ook de tekst wordt er met de hand in geslagen

Omwonenden (waar de stenen liggen) en vrijwilligers onderhouden de stenen en maken ze schoon, in ieder geval op 27 januari als de Internationale dag ter herdenking van de slachtoffers van de Holocaust (Holocaust Memorial Day) plaatsvindt.

Ik las dat er inmiddels zo’n 90.000 struikelstenen in 26 Europese landen zijn geplaatst. Na Duitsland is Nederland het land met de meeste Stolpersteinen.( De eerste struikelsteen in Nederland werd in 2007 in Borne (Ov) gelegd)

Niet iedereen vindt de Stolpersteinen een goed initiatief  de voorzitter van de Joodse gemeenschap van München (hoofdstad van Beieren) en Oberbayern vindt het onverdraaglijk dat de namen van vermoorde Joden te lezen zijn op plaquettes in de grond, waar ze met voeten betreden worden.

Daarom zijn er, tot op heden geen Stolpersteinen in München geplaatst (Dáár worden deze slachtoffers op een andere manier herdacht, oa. met gedenkplaten op de muren van de huizen waar zij het laatst hebben gewoond)

 Gunter  Demnig: “Een mens is pas vergeten als zijn of haar naam vergeten is”


*)Nomadische volkeren