Op en bij de Berkel

Een mooie dag.
Zo’n dag waarbij je opstaat en denkt: “Vandaag wil ik iets doen dat ik nog nooit gedaan heb
Gelukkig heb ik een lief die soms meegaat met mijn ideeën. Zoals ook deze keer; ik wil in een Berkelzomp (mee) varen.
Ik bel het VVV Lochem en we kunnen deze dag nog mee, als we meteen vertrekken redden we de afvaart van de eerste Berkelzomp van die dag nog.

Ik heb plaatjes gezien van zo’n  oud scheepstypeboot, die in het oosten van ons land van 1670 tot 1925  voor vrachtvervoer gebruikt werd. Vanwege zijn geringe diepgang kon deze boot flink wat lading vervoeren. De boot kon gezeild, getrokken of geboomd worden. De berkelzompen die NU nog varen zijn replica’s van dit vroegere scheepstype, waarvan de laatste in 1925 buiten bedrijf ging en waarvan de eerste  replica in 1986 te water werd gelaten.




We worden hartelijk welkom geheten, de boot ligt klaar, met mast en al (die moet al snel ingehaald worden, want er komen tal van lage bruggetjes) Geen geboom, gezeil of getrokken worden; hij voer op een elektrische motor! (replica aangepast aan de moderne tijd)
Daardoor lijkt het net een fluisterboot (waar ik al meermalen op gevaren heb)
Een lichte teleurstelling, misschien had ik een té romantisch beeld van zo’n “geboomde” vaartocht! ( zoiets als in Venetië verwacht)

De tocht was prachtig, langs een kasteel, landgoederen met libellen, een fuutmoeder met 2 kleintjes op haar rug, donzige meerkoetjes en heel veel verhalen.

Zoals het verhaal dat de eigenaar Pim Noothoven van Goor van landgoed de Heest de beroemde Amerikaanse danseres Isodore Duncan daar te logeren had gehad en verhaal over het, in 1520 gebouwde kasteel de Cloese dat in de jaren ‘90 de politieschool huisvestte en momenteel particulier wordt bewoond en dus niet te bezichtigen is, en ook een verhaal over de dochter van de dichter Staring: Constatia, die áán de Berkel in 1850 een theekoepel liet bouwen.

De schipper van de berkelzomp vertelde dat het water hier zeer helder is, dat er snoeken en karpers in leven maar geen paling, daarvoor is het water té helder.
Ik maak een foto van het heldere water en zie heel veel  kleine visjes, geen idee tot welk formaat die gaan uitgroeien; formaat snoek of stekelbaars?

Na een tijdje varen keert de Berkelzomp om en varen we terug naar het beginpunt, met nu verhalen over de andere oever, die erg beriet is en waar moeilijker iets te zien is anders dan riet.(de schipper heeft het waterschap gebeld, waarschijnlijk wordt er later op de dag gemaaid!)

Ná de vaartocht is het nog steeds heerlijk weer, we lunchen op een terrasje in Lochem waarna we besluiten naar het VVV  daar te gaan en hen te vragen hoe we bij de theekoepel van Constatia kunnen komen.

De gids op de boot had al verteld dat het theekoepeltje alleen lopend bereikt kan
worden en dan men dan over de Berkel met een trekveer moet.
De VVV geeft ons een kaartje en de route tot landgoed Velhorst (in de 19e eeuw woonde hier Allard Pierson, de eerste hoogleraar kunstgeschiedenis) waar we de auto kunnen parkeren, vandaar is het nog ca.10 minuten lopen, met de voetveer oversteken en een stukje heuvelopwaarts lopen.
Hetgeen we allemaal gaan doen

In het theekoepeltje hangt een foto van Constatia, die vanaf de bouw tot haar dood (1893) veel tijd in de koepel doorbracht. Er kon een bel geluid worden, die gehoord werd in de, in de verte liggende boerderij, zodat men daar wist dat Constatia wel een kopje thee lustte!

Constatia was trouwens haar tijd vooruit, want de stenen van dit theekoepeltje waren gerecycled; ze waren van haar eerdere, afgebroken hoeve “Draafsel

Ook was er een foto ( uit 1972)  van de theekoepel in ruïnestaat toen de familie Sevenhoven deze aan Natuurmonumenten naliet.

Constatia’s vader (1767-1840) was niet alleen dichter maar ook lid van de Provinciale Staten in Gelderland, landbouwkundige en letterkundige.
Van hem zijn de beroemde dichtregels:

Sikkels klinken,
Sikkels blinken,
Ruischend valt het graan.

Het is een mooi theekoepeltje, waar het op de eerste verdieping goed toeven is, met een prachtig uitzicht op de meanderende Berkel.

Het was vandaag een echte BERKELDAG, één die goed bevallen is.