Bij Nederlandse klederdracht voor vrouwen horen altijd mutsen.
Die mutsen fascineren me, van dichtbij bekeken zijn ze zo ingenieus ontworpen en gemaakt.
Eigenlijk is klederdracht niet het goede woord en moet het streekdracht zijn (het woord klederdracht betekent letterlijk het dragen van kleding).
Ik bedoelde met klederdracht de traditionele kleding die in Nederlandse gemeenschappen door een groot deel van de bevolking gedragen werd; streekdracht dus!
Streekdrachtmutsen uit Winterswijk.
Hoewel streekdracht op het oog erg homogeen lijkt, en iedereen er hetzelfde uit lijkt te zien, zijn er wel individuele verschillen “Kledingdetails” zijn er om verschillen aan anderen te tonen: zoals arm of rijk of het onderscheid tussen een weduwe, een gehuwde of ongehuwde vrouw.
Streekdracht uit Huizen (N.H.)
In vrijwel alle streekdrachten bestaat er een duidelijk verschil tussen de zondagse kleding en de daagse dracht.
De zondagse kleding was vaak zeer kostbaar en werd soms alléén gedragen om naar de kerk te gaan.
Ik hoorde onlangs dat in veel drachten zondagse kleding nooit gewassen mocht worden; deed men dat wél (erg smerig, vies ruiken) dan mocht deze kleding NIET meer als zondagse kleding gebruikt worden en werd het “doorgeschoven” naar daagse dracht (een dure aangelegenheid, want dat moest er wel een nieuwe zondagse dracht komen!)
Puttense boerendansers en begeleidende muzikanten
Er zijn koren en volksdansgroepen die nog optreden in streekdracht (daar heb ik ook de meeste foto’s gemaakt)
Ik las dat sommige van deze groepen de kleding zorgvuldig “namaken” maar dat bij anderen de “historische betrouwbaarheid” te wensen overlaat.
Om streekdracht ook voor de toekomstige generatie te behouden zijn op sommige plekken in Nederland klederdracht- en kostuumgroepen ontstaan; mensen die zich inspannen om de oude kleding te bewaren en die bij speciale gelegenheden aan publiek te tonen.
De oudste groep is waarschijnlijk die uit Hindeloopen (Friesland) Deze groep werd opgericht nadat in 1882 de laatste draagster van de Hindelooperdracht was overleden (eerste plaatje Philipskaarten is vrouw met muts uit Hindeloopen)
In 1911 gaf Philips een fraaie serie reclamekaarten uit met streekdrachten.
Bovenste rij: Hindeloopen, Noord-Holland en Staphorst.
Midden: Zeeland, Marken en Zeeland.
Onderste rij: Zeeland, Bunschoten en Scheveningen.
Een paar streekmutsweetjes:
* Een oorijzer is ontstaan uit de noodzaak de muts aan het haar te bevestigen.
* Bij de rouw werden kleuren als blauw, paars en groen gebruikt voor “lichte” rouw
Bij zware rouw overheerst de kleur zwart.
(rouwmuts uit Winterswijk e.o.)
- Bekend is dat er in het midden van de 16e eeuw streekdrachten in Nederland waren helaas zijn er heel weinig tot geen streekdrachten bewaard gebleven uit de periode van vóór de 18e eeuw!
* Er wordt vrijwel nergens in Nederland meer streekkleding gedragen, alleen in Staphorst en in Bunschoten-Spakenburg schijnen nog vrouwen in streekdracht te lopen.
* Hoofdbedekking (vrouwen) werden en worden meestal om religieuze redenen gedragen. Maar ook om in Nederland het haar te beschermen tegen de regen.
* De daagse muts, die werd gedragen in het Zuiderzeegebied heet een isabee (zonder “staart” of oorijzers) en werd over een ondermuts gedragen
De Nederlandse kunstschilder en theosoof Ferdinand Hart Nibbrig (1866-1915) schilderde ooit 2 Huizer meisjes die de isabee dragen
Elke dag wat - blog 