23 juni jl promoveerde taalkundige en journalist Camiel Hamans ( 1948 – ) op een proefschrift over taalverandering aan de Universiteit van Amsterdam (aar hij (tot 1979) zelf studeerde)
Zijn proefschrift heet: Borderline cases in morphology. A study in language change.
Ik las een stukje over de eind o! Zoals in psycho, lesbo, aso en Brabo
Het zijn afkortingen, die in het Amerikaans-Engels van de jaren ’50 ontstonden, vermoedelijk door Italiaanse Amerikanen.
Woorden van 2 lettergrepen, klemtoon op de eerste lettergreep en mét een negatieve lading.
Het blijkt dat ook het woord “homo” in de jaren 50 ontstaan is, daarvoor sprak men voor homofielen en nog eerder werden mannen die op mannen vielen met de 19e -eeuwse term ”uraniërs” genoemd.
In de jaren ’60 kwam de termen eindigend op “o” over naar Nederland.
In 1965 werd de Provo- beweging opgericht, een anarchistische protestbeweging. De naam afgeleid van provoceren, de volgelingen werden “provo’s” genoemd.
Zelf heb ik me, tot ik het artikel over Camiel Hamans las, niet gerealiseerd dat al die woorden op een “o” een negatieve quotatie hadden. Het lijkt mij ook niet wáár.
Ik vind woorden als homo, hetero, lesbo, Limbo en Brabo géén negatieve woorden; in mijn beleving worden ze gebruikt omdat de woorden homofiel, heteroseksueel, lesbienne, Limburger en Brabander langer zijn: uitspraakluiheid dus!
Ik herinner me het t.v. programma Jiskefet *) van de VPRO (uitgezonden 1990-2005) waarin het woord “lullo” werd geïntroduceerd
Dit keer geen afkorting met een o erachter, maar het hele woord met “lo” erachter! (negatieve betekenis? Misschien. Ze noemden elkaar “gewoon” zo)
Het is natuurlijk niet zo dat elk woord eindigend op een o een afkorting is, hoewel….
Misschien waren we het vergeten maar auto is wel de afkorting van automobiel!
Camiel Hamans: “Taalkundigen zeggen wel graag dat taal verandert, maar het zijn de taalgebruikers die de taal veranderen.”
*) Jiskefet is een Fries woord dat vuilnisemmer betekent.
Elke dag wat - blog 