Qua namen springen bij “wintervogels” in Nederland twee vogels meteen in het oog
Het winterkoninkje en de ijsvogel.


Het winterkoninkje schijnt zo te heten omdat er een verhaal bestaat over een wedstrijd die dát vogeltje won en daarom sindsdien de titel “koning” mocht voeren
De wedstrijd ging om te bepalen wie de koning van de luchtdieren zou worden (de leeuw was al koning van de landdieren) *
De arend zou die wedstrijd normaal gesproken gewonnen hebben, maar toen hij het hoogst vloog van allemaal, kwam een klein vogeltje met opstaand staartje tussen zijn veren vandaan. Die vloog nog een stukje hoger dan de arend en werd dus de (slimme) koning!
Dat ” wedstrijd- “verhaal is logischer dan welke naamverklaring ook als je bedenkt dat het winterkoninkje helemaal niet zo blij is met koud weer en al helemaal niet met sneeuw en ijs, want zijn voedsel, insecten, zijn in de winter al minder te vinden, maar onder sneeuw en ijs al helemaal niet. Er gaan dus nogal wat winterkoninkjes ’s winters DOOD.
Voor het voortbestaan van de soort MOETEN er dus veel winterkoningbaby’s geboren worden!
Daar heeft pa winterkoning wat op gevonden; hij bouwt zo’n 4 (soms 6!) nesten en paart met meerdere vrouwtjes; zo is de kans op veel nageslacht flink GROOT.
Hetzelfde niet-gek-op-het-wintergevoel geldt eigenlijk voor de ijsvogel; hij houdt helemaal niet van sneeuw en ijs want dan zit ZIJN voedsel: visjes, onder het ijs en kan hij er niet bij!
Het zoù kunnen dat het vogeltje zó heet omdat hij wel eens bij een wak wordt gezien waar hij probeert om nog wél een visje te verschalken.
Aannemelijker is het dat hij ijsvogeltje heet omdat het ergens in de fonetische uitspraak is “mis” gegaan. Het Germaanse “Eisenvogel” (ijzeren vogel) zou dan verstaan zijn als ijsvogel.
Het “ijzeren” slaat op zijn staalblauwe kleur.
Het vogeltje vliegt zo snel dat als je hem een keer ziet dat vaak in een blauwe flits is.
Eén keer hebben we, op mijn verjaardag (november) een ijsvogeltje in de tuin gezien, naast de vijver, vermoedelijk loerend op onze vissen. Hij zat stil aan de rand van de vijver ( gelukkig zag mijn verjaarsvisite het ook; ze kunnen getuigen) maar vóór mijn lief zijn camera gepakt had, was hij al weer vertrokken (en leefden al onze vissen nog).
Ik zie zijn verschijning nog steeds als een verjaardagscadeautje!
Ieder jaar is de Nationale Vogeltelling** ( in 2021 op 29,30 en 31 januari) in 2011 werden daar in tuinen 36 ijsvogels geteld en in 2019 was dat aantal fors gestegen, maar liefst 343!
*winterkoninkje in het Engels is wren, hetgeen weer van het Welsh afkomt en “heerser” betekent (een “bewijs” dat het wedstrijdverhaal klopt?)

** Meedoen met de vogeltelling? Een half uurtje vogels tellen in eigen tuin (balkon) op een van die drie dagen? Zie: https://www.vogelbescherming.nl/tuinvogeltelling.
Hoi Baars, Het verhaal van de arend en het winterkoninkje is mij bekend, maar blijft leuk. Dat van het ijsvogeltje kende ik niet, maar heeft dus hoogst waarschijnlijk te maken met een vertaalfout. Op zo een manier komen mens en dier aan hun naam, Nederlands, Duits of Latijn, maakt niet uit. Wij vertalen het of verbasteren het. Leuke weetjes weer, dank Baars
LikeLike