Grieks en Latijn

Grieks en Latijn heb ik op school niet gehad. Pas op latere leeftijd interesse gekregen in andere talen dan Frans, Duits en Engels.
Latijn heb ik een beetje proberen “in te halen” door boeken aan te schaffen en aan zelfstudie te doen (vóór digitale tijdperk)

Grieks is de eerste Europese taal waarvan schriftelijke bronnen bestaan

Grieks of Helleens gaat zo’n duizend jaar verder terug dan Latijn.
Het Griekse alfabet (alfa en bèta zijn de eerste 2 letters van het Griekse alfabet)  dateert uit de 9^e eeuw v. Chr. Het oud Grieks is een verzamelnaam voor de 5 Griekse dialecten van tussen de 9^e eeuw vóór en de 6^e eeuw ná Chr

In de 4^e eeuw vóór Chr. werd het dialect van Athene, het Attisch, de belangrijkste taal in de westerse wereld. Dat vaardigde de pa van Alexander de Grote, koning Philippus van Macedonië, uit. Zoon Alexander zat niet bepaald stil en nam het Grieks “mee” op zijn expedities naar Azië en Afrika.
Het Grieks bleef ook ná de dood van Alexander de Grote de lingua franca (internationale omgangstaal) van een deel van het Middellandse Zeegebied

Over het algemeen veranderen talen door de gebruikers ervan. Zo niet het Grieks
Ik las dat de Griekse taal zó behoudend is dat een burger van het oude Athene een hedendaagse Griekse krant voor een groot gedeelte zou kunnen lezen.

Grieks is ook een taal van de wetenschap; de woordenschat van medici bevat meer Grieks dan enige andere wetenschap.
[pharmakon= kruid- farmaceut; narka=verdoving-narcotic; hepar=lever-hepatitis]
Ook de taal in de botanie zou “uitdunnen” zonder het Grieks
[Clematis; vertaling: klimplant; geranion, vertaling: ooievaarsbek- geranium]

Ook gebruiken wij samengestelde termen: “oude” Griekse samenstellingen, zoals
anthrops=mens en logia=studie= samen: antropologie
holos= geheel en kaustos=verbrand = samen: holocaust
En “nieuwe” samenstellingen, zoals Europa en kratein=heersen, samen: Eurokraat
Makros = lang en bios= leven, samen: macrobiotisch
Techne= vaardigheid en kratein+ heersen, samen:  technocraat

Toen het Romeinse Rijk in opkomst kwam wilden ook de Romeinen een alfabet hebben; zij baseerden het hunne op het Griekse alfabet en paste een en ander aan.
Wij Nederlanders namen dit alfabet ongeveer zo aan; we hebben 26 letters maar ook een paar
tweeklanken, zoals  bijvoorbeeld  de o en e= samen oe.*)

Toen ik voor het eerst naar Griekenland ging had ik me thuis een beetje voorbereid op dit andere schrift, maar eenmaal dáár waren bijvoorbeeld straatnaambordjes, als het niet ook in Romeins schrift stond, amper te herkennen. Snel een plattegrond gekocht waarop beider schrift stond. Fonetisch uitspreken bleek moeilijker dan elke taal die ik eerder had geleerd.

Dit blog was grotendeels over het Grieks, over het Latijn komt later nog een blog.

*) Nederlands heeft  ook Griekse woorden die we wellicht niet als zodanig herkennen zoals
Chaos, ritme, horizon en sfeer bijvoorbeeld.