Nu we onlangs weer óp een vroeger (inmiddels opgeruimd) spoor hebben gefietst ( zie blog 5/10 ) begin ik me af te vragen wanneer eigenlijk het spoorgedoe begonnen is
“Natuurlijk” in Engeland, maar wanneer kwam het, waarom en waar? Toen ik dat na ging zoeken kwam ik er achter dat rails/treinen/spoor allemaal ontstaan is door het werk in de mijnen!
In het begin van de 19e eeuw begon men in de mijnen met het leggen van rails (men begon met houten rails, later werden ze van metaal) waar karretjes op reden. Zó konden mijnwerkers de kolen op het karretje gooien en transporteren ipv op hun rug te dragen.
Die karretjes werden met de hand geduwd óf door een paard getrokken.
Het eerste patent op een stoommachine werd verleend in 1690 aan de Britse Thomas Savery. Zijn uitvinding was bedoeld om water uit de mijnen te pompen. Zijn apparaat verbruikte echter bijna meer kolen dan het opleverde.
Iets later ontwierp Thomas Newcomen (in 1712) een beter werkende stoommachine, die eveneens bedoeld was om het water uit de mijnen te pompen.
Die stoommachine werd geperfectioneerd en in 1804 werden de karretjes door een stoommachine uit de mijnen naar boven gebracht.
De rails waren echter te zwak en braken vaak. Uiteindelijk gebruikte men met succes rails van gewalst staal.
In 1825 werd voor het eerst in Engeland rails gelegd niet alleen IN de mijn, maar van de mijn naar een haven, toen was de eerste spoorlijn een feit.
Op het vaste land van Europa duurde het langer voordat de eerste trein ging rijden. België was het eerste land dat (op het Europes vaste land) een treintraject had: in 1835 Brussel – Mechelen. De eerste trein die daar reed heette de PIJL (België kon, na de afscheiding van Nederland, geen gebruik meer maken van de Nederlandse waterwegen om goederen naar Duitsland te vervoeren, dus de noodzaak voor ander transport dan boot was daar hoog)
In Nederland werd het eerste treintraject aangelegd van Amsterdam naar Haarlem. Dat traject werd in 1839 aangelegd door de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij (opgericht in 1837) De eerste twee locomotieven die men toen had heetten de Arend en Snelheid.
Amerika ontwikkelde ongeveer tegelijkertijd met Europa het eerste spoortraject; daar reed de eerste trein in 1830 ( van Baltimore richting Ohio rivier)
Geen werelddeel blijkt zo makkelijk per trein te bereizen als Europa; alle landen hebben een eigen spoorwegmaatschappij en een goed netwerk van treinen.
De beroemdste trein die ik ken is de Oriënt Express; een luxe langeafstandstrein die ooit begon als demonstratieproject om te laten zien hoe veel sneller en comfortabeler internationaal treinreizen kon zijn als je de reis niet voortdurend hoefde te onderbreken voor grensformaliteiten, om te eten, te slapen én niet hoefde over te stappen met verschillende treinmaatschappijen. De trein werd officieel ingewijd op 4 oktober 1883 (toen reed hij al enkele maanden) Het hele traject (Parijs- Constantinopel) kon in het begin nog niet achterelkaar door gereden worden; er moest worden overgestapt en ook een stuk gevaren.
Vanaf 1889 kon men het hele traject zonder varen met de trein reizen.
De laatste reis van de door de Belgische Compagnie Internationale des Wagon-Lits geëxploiteerde langeafstandstrein de Oriënt Express was op 19 mei 1977 van Parijs naar Istanbul (zoals Constantinopel sinds 1920 officieel heet)
( Er schijnt nog wel een nostalgische trein met de naam VS Oriënt Express met een traject van Londen of Parijs naar Venetië te rijden)
Elke dag wat - blog 